Жаһандық контексте күрделі және болжауы қиын жүйелер жағдайында қоғамды жаңа сынақтарға бейімдеуге көмектесетін болжау әдістеріне қызығушылық артып келеді. Форсайт әдістері Еуропалық Одақ, АҚШ, Жапония сияқты дамыған экономикаларда, сондай-ақ БРИКС елдерінде кеңінен қолданылады. Ғылымдағы форсайт ғылым, бизнес және үкімет мүдделері арасындағы алшақтықты қысқартуға, жаңа мүмкіндіктер мен сынақтарды талқылауға және ғылыми зерттеулерге инвестициялау бойынша тиімді саясатты қалыптастыруға ықпал етеді.

Осы жұмыстың негізгі мақсаты – форсайт-зерттеулер негізінде ғылымды дамыту стратегиясын қалыптастырудың озық тәжірибелерін талдау. Осы мақсатқа жету үшін келесі міндеттер қойылды:

• Форсайт-зерттеулер саласындағы әдістерге шолу.

• Форсайт-зерттеулердің сандық әдістеріне шолу.

• Форсайт-зерттеулердің сапалық әдістеріне шолу.

• Форсайт-зерттеулердің аралас әдістеріне шолу.

• Форсайт-зерттеулердің ромб әдісіне шолу.

• ОЭСР елдері, ТМД және Қазақстан Республикасында «Геномдық технологиялар және биологиялық қауіпсіздік» саласында ғылымды дамыту стратегиясын қалыптастыруда форсайт-зерттеулер нәтижелерін қолдануға шолу.

Осы жұмыс ғылымды дамыту саласындағы бар ғылыми-тәжірибелік тәсілдер мен әдістемелерді талдауға және ОЭСР елдері, ТМД және Қазақстан Республикасында «Геномдық технологиялар және биологиялық қауіпсіздік» бағытында ғылымды дамыту стратегиясын қалыптастыруда форсайт-зерттеулер нәтижелерін қолдану тәжірибесіне негізделген.

Префорсайт ОЭСР елдері, ТМД және Қазақстандағы ғылымды дамыту үшін форсайт-зерттеулерді қолдану нәтижелерін қарастырады. Ғылыми зерттеулер экономикалық әл-ауқат үшін үлкен маңызға ие, сондықтан ғылыми-техникалық саладағы даму стратегиялары мемлекеттің қауіпсіздік стратегияларымен теңестіріледі. Әлеуметтік, саяси және экологиялық өзгерістер жағдайында эпизоотиялық қауіпсіздікті және ветеринарлық-санитарлық өнімдердің сапасын қамтамасыз ету мәселесі өзекті болып табылады. Мал шаруашылығы секторы селекция, тамақтану және жануарлар денсаулығын қорғаудағы жетістіктерге, қоршаған ортаны қорғау заңнамасына, жануарларды қорғау заңдарына және әлеуметтік-мәдени құндылықтардың өзгеруіне әсер етеді.

Жаһандану және технологиялық өзгерістердің жеделдеу жағдайында ғылыми-техникалық дамудың ұзақ мерзімді саясатын қалыптастыру қажет. Технологиялық көшбасшылыққа жету үшін елдер ғылымға инвестиция салып, ұлттық артықшылықтарды анықтап, инновациялық даму басымдықтары мен ғылым мен технологияның «өсу нүктелерін» анықтау үшін форсайт-зерттеулер жүргізеді.

Міндеттерге сандық және сапалық форсайт-зерттеу әдістеріне шолу және «Геномдық технологиялар және биологиялық қауіпсіздік», «Жасыл технологиялар және су қауіпсіздігі», «Цифрлық даму және киберқауіпсіздік», «Ұлттық қауіпсіздік» және «Агротехнологиялар және азық-түлік қауіпсіздігі» бағыттары бойынша ОЭСР елдері, ТМД және Қазақстанда ғылымды дамыту стратегиясында форсайт-зерттеулер нәтижелерін қолдану кіреді.

Форсайт 2023